Lima bonen met venkel en ui

 

Dit recept met lima boon, ook wel boter boon genaamd, is simpel en erg voedzaam.

Lima bonen zijn namelijk een goede bron voor B-vitaminen, eiwitten (w.o. lysinezuur), vezels (pectine), ijzer en magnesium. De pectine is goed verteerbaar en alle stoffen in de boon worden door je lichaam gebruikt. Erg gezond.

Een lima boon heet zo omdat de oorsprong van de boon Zuid-America is, waarschijnlijk Peru. Vandaar de naam. De kleine, nog niet volgroeide bonen worden vaak vers in salades gebruikt. De volwassen exemplaren worden gekookt en toegepast in stoofpotjes etc.

Gedroogde lima bonen koken gaar in 2 uur. Dat is lang. Handiger is het ze een nachtje voor te weken. Omdat ze nogal vocht opnemen neem je een hoeveelheid water van twee tot drie maal het volume van de bonen. Laat ze dan een nachtje in de koelkast afgedekt weken. Daarna kun je ze koken. Omdat bonen peulvruchten zijn moet je ze koken zonder zout. Als je ze met zout kook wordt de schil hard en lijkt de boon niet gaar te worden. Kook ze in pakweg een half uur in water dat circa 5 cm boven de bonen komt tot ze bijna gaar zijn en voeg dan zout toe en kook ze nog een dik kwartiertje af. De boon behoudt door het toegevoegde zout haar vorm en ziet er dus mooi uit, terwijl hij toch gaar is. Prik er af en toe met een mespuntje in, als dat makkelijk gaat is de boon gaar. Laat de bonen nooit droogkoken, voeg desnoods een beetje water toe.

Dit recept is voor 3 tot 6 personen, afhankelijk of je er rijst en in schil gekookte aardappel bij serveert.

De ingrediënten:

  • 500 gram lima bonen (boter bonen / butter beans)
  • 1 venkel (circa 250 gram)
  • 1 rode ui (circa 150 gram)
  • 3 gewone uien (totaal circa 450 gram)
  • 1 flinke eetlepel gedroogde tijm
  • 1 flinke eetlepel gedroogde anijszaadjes
  • 3 dikke teentjes verse knoflook
  • 500 ml (halve liter) kippenbouillon, vers gemaakt of uit een blokje (niet afgebeeld). Neem groentebouillon als je volstrekt vegetarisch wilt koken.
  • verse witte peper uit de molen
  • zeezout


De bonen zijn gedroogd en hebben, als je ze meteen zou gaan koken, een kooktijd van zeker 2 uur. Als je dit wilt verkorten zul je ze moeten weken in water. Door het weken zullen ook een deel van de koolhydraten in de boon omgezet worden in suikers en de bonen worden dus zoeter. Dat kan een prettig bijeffect zijn.

Als je lima bonen weekt heb je 2 tot 3 keer het volume van de bonen aan water nodig. Ik meet de bonen af in een maatbeker (die bij mij helemaal vol is) en daarna giet ik er drie keer die hoeveelheid water bij. Dan weet ik zeker dat ze genoeg water hebben.

Als je ze een nacht laat staan bij kamertemperatuur zullen ze gaan kiemen. Een beetje kiem is lekker, maar teveel is af te raden. Daarom wil ik dat proces onder controle houden. Ik zet de bonen in het weekwater afgedekt weg in de koelkast en haal deze er de volgende dag enkele uren voordat ik ga koken uit. Dan komt het weekwater vanzelf op kamertemperatuur en zullen de bonen even kiemen. Net voldoende om heerlijk zoetig te worden.

De bonen hebben een nacht geweekt en ik haal ze er nu, enkele uren voordat ik begin met koken, uit. De bonen hebben een flink deel van het water opgenomen en ze zijn gezwollen.

Laat de bonen afgedekt op kamertemperatuur komen. Ze zullen dan gaan kiemen, en lekker zoetig worden.


Schil de uien en snij ze in stukjes.


Schil de rode ui en snij de ui in stukjes.


Was de venkel goed en snij het "kontje", het worteleind er af. Daarna snij je de venkel in stukjes.

De venkel kookt maar kort mee en blijft daarmee lekker knapperig. Dat is een goed contrast met de zachte boon.


Breek drie dikke teentjes knoflook af.

Schil ze.

En snij ze in nette schijfjes van ongeveer 2 millimeter dik.


Anijszaad is in dit recept optioneel, maar het versterkt de smaak van de venkel. Ik zou het niet weglaten, maar als je goede sterke venkel hebt kun je het weglaten overwegen.

Om de smaak in zaden los te krijgen zul je ze kort moeten roosteren. Een minuut in een hete pan (zonder boter of olie) is voldoende. De aromatische stoffen in het zaad komen dan los en de smaak is dan veel intenser. Dit werkt zo bij alle zaden, dus ook korianderzaad, mosterzaad, sesamzaad, etc. Even roosteren en de smaak is veel sterker.

In een vijzel kun je de zaden vermorzelen waardoor de smaak vrij komt.

Voeg wat grof zeezout toe, dat maakt het vermorzelen veel makkelijker.


De bonen zijn op kamertemperatuur gekomen en hebben enkele uren gestaan. Ze hebben zich volgezogen met water en hebben koolhydraten aan het water afgegeven. Je kunt ze in het weekwater koken, maar ik ben op zoek naar een wat minder melige en meer zoete smaak, dus giet ik het weekwater af en vervang ik het door vers kookwater.

Zo'n vijf centimeter water boven de bonen is voldoende. Ik gebruik gewoon m'n vinger om de juiste hoogte te meten.


De bonen kook je een half uur. Dan zijn ze bijna gaar. Als je bruine bonen of witte bonen zou koken zou je nu nog even doorgaan. De bonen worden dan echt heel zacht. Ik ben op zoek naar een gare zachte boon, die zacht van binnen is en toch nog een bite heeft.

Bij het koken van peulvruchten mag je nooit zout aan het kookwater toevoegen. De bonen worden dan niet gaar omdat het huidje keihard wordt.

Met dat gegeven kun je werken. Wat ik doe is het volgende: Als de lima boon bijna gaar is (prik er met een mespunt in, en als dat gemakkelijk gaat is hij gaar) voeg ik zout aan het kookwater toe. Het huidje van de boon wordt dan hard en de boon krijgt een bite. De boon is dan gaar en zacht en toch nog stevig. Erg lekker.

Na het toevoegen van het zeezout kook ik nog 15 tot 25 minuten na. Dat is voldoende tijd voor het zout om met reageren met het huidje van de boon.

Enfin, let's cook. Start door in een braadketel 50 gram boter en 5 eetlepels olijfolie te verwarmen.

 De boter mag niet bruin worden, dus alleen laten smelten.

Intussen staan de bonen lekker te koken. Er zal schuim (koolhydraatketens) komen bovendrijven. De schuim geeft de boon een bittere smaak, dus schep dat weg. Ki9jk af en toe of de bonen bijna gaar zijn. Als ze bijna gaar zijn voeg je een eetlepel zeezoutkristallen toe (= 1 theelepel gemalen zeezout).

Voeg de uien bij het verwarmde boter/oliemengsel.

En meteen ook de knoflook.

Goed omroeren zodat alle stukjes door het boter/olie-mengsel gepakt worden.

Zodra de uien glazig zijn voeg je de bouillon toe. Als je strikt vegetarisch wilt koken neem je groentebouillon.

Voeg de bonen toe.

En de rode ui en de venkel kunnen er ook meteen bij.

De kruiden erbij.

Omroeren en naar smaak peper en zout toevoegen.

Je kunt serveren in een kommetje of op een bord met gekookte rijst en/of een in schil gekookte en met een lik roomboter voorziene aardappel.

Als je de in schil gekookte aardappel mee serveert, breek deze dan open en leg er een lik roomboter op. Door de warmte in de aardappel zal de klont boter smelten. Erg lekker is het als je wat tijm over de aardappel strooit.


(c) Copyright Koken Met Aschwin - http://koken.met.aschwin.net/